ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္

ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ ပထမေပၚေပါက္ေသာ အမ်ားျပည္သူ ရွင္လူ ရဟန္းတို႔အား အခမဲ့ၾကည့္ရႈခြင့္ျပဳသည့္ စာၾကည့္တိုက္ ျဖစ္သည္။

တည္ေထာင္သူ ႏွင့္ စဦးတည္ေနရာ

အထက္ ျမန္မာျပည္ကို ၿဗိတိသွ် တို႔ မသိမ္းပိုက္မီ ၁၈၈၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၁ ရက္ေန႕ တြင္ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ကို စတင္ တည္ေထာင္ ခဲ့ေလသည္။ ယင္းကို ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံမင္းႀကီး ဆာ ခ်ား အက္ဒြပ္ ဗားနတ္ သည္ မိမိပိုင္စာအုပ္မ်ားျဖင့္ အရင္း တည္ကာ စတင္ တည္ေထာင္ ခဲ့သည္ ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ ဟု မွည့္ေခၚသည္။ စတင္တည္ေထာင္စဥ္က ယခု ဗဟိုအစိုးရ တန္းျမင့္ေက်ာင္း တည္ရာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္း ႏွင့္ ေ႐ႊတိဂုံဘုရားလမ္း ေထာင့္ရွိ ေနရာတြင္ ကိုယ္ပိုင္ အေဆာက္အအုံျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။

တိုးခ်ဲ့ျခင္း

ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္သို႔ ပထမဆုံး အဖိုးတန္စာအုပ္မ်ား လႉဒါန္းၾကသူမ်ားမွာ ျမန္မာနိုင္ငံ တရားဝန္ႀကီး ဂ်ာဒင္းႏွင့္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ ပါဠိ ပါေမာကၡ ခ်ီလဒါ တို႔ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ လူမ်ိဳးထဲမွ လႉဒါန္းသူမ်ားမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ဦးၿမိဳ႕ႏွင့္ ဦးဖိုးမွ်င္ တို႔ ျဖစ္ေလသည္။ ဦးၿမိဳ႕ႏွင့္ ဦးဖိုးမွ်င္တို႔က ေငြတစ္ေသာင္း တန္ ေပမူ၊ ပုရပိုက္မူမ်ားကို ေရစက္ခ်လႉဒါန္းျခင္းျပဳခဲ့၏။ ထိုေနာက္ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကင္းဝန္မင္းႀကီး ပိဋကတ္ ေတာ္မ်ားကို ေငြ တစ္ေသာင္း ငါးေထာင္ ေပး၍ဝယ္ကာ ျဖည့္သြင္းခဲ့၏။ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္တြင္ ပုဂံဝန္ေထာက္မင္း ဦးတင္ ၏ ပိဋကတ္တိုက္ ကို ေငြ ငါးေထာင္ ေပး၍ ဝယ္ယူကာ ဗားနတ္ ပိဋကတ္တိုက္ကို ခ်ဲ့ထြင္ခဲ့ျပန္သည္။

စစ္ဒဏ္ခံရျခင္း

ယင္းသို႔ တစ္စတစ္စ စုေဆာင္းလာခဲ့ရာ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္၌ စာအုပ္ေပါင္း ၁၉၆၈၃ မွ် စုေဆာင္းမိၿပီးျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္ ဒုတိယကမာၻစစ္ ဒဏ္ေၾကာင့္ ပိဋကတ္တိုက္၏ ပရိေဘာဂ ႏွင့္ စာအုပ္ တန္ဖိုး ၉၀ ရာခိုင္ႏူန္း ဆုံးရႈံး ေလသည္။ စစ္ၿပီးကာလ၌ ဗားနတ္ ပိဋကတ္တိုက္ တြင္ စာအုပ္ေပါင္း ေျခာက္ေထာင္ ေလာက္သာ က်န္ရွိခဲ့ေတာ့၏။ သို႔ေသာ္ အလြန္ ရွားပါးလွေသာ ေပ ႏွင့္ ပုရပိုက္ မ်ား အားလုံးလိုလို ျပန္လည္ ရရွိသည့္ အတြက္ အထူး ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ ျဖစ္ေလသည္။

တည္ေနရာ ေျပာင္းျခင္း

ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ ကို တည္ေထာင္စက အစိုးရပညာေရး ဆင္ဒီကိတ္က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့၏။ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္မွစ၍ အစိုးရက ႏွစ္စဥ္ ခန႔္အပ္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕က အုပ္ခ်ဳပ္ေလသည္။ အစိုးရက က်ပ္ေငြ ၈၀၀၀၊ ရန္ကုန္ျမဴနီစီပယ္အဖြဲ႕က က်ပ္ေငြ ၃၆၀၀ ေထာက္ပံ့ေၾကးကို ႏွစ္စဥ္ ခ်ီးျမႇင့္ ေလသည္။ ပိဋကတ္ တိုက္ကိုလည္း မူလအေဆာက္အအုံမွ ရန္ကုန္ျမဴနီစီပယ္ အေဆာက္အအုံ ေအာက္ထပ္ အေရွ႕ေတာင္ေထာင့္ အခန္းသို႔ ေ႐ြ႕ေျပာင္း လာခဲ့သည္။ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္တြင္ ပိဋကတ္ တိုက္ခြဲမ်ားမရွိခဲ့ေခ်။ စစ္ၿပီးသည့္ေနာက္ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ ကို ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္လ ၁၅ ရက္ေန႕တြင္ ျပည္လည္ ဖြင့္လွစ္သည္။ရန္ကုန္ျမဴနီစီပယ္အဖြဲ႕က က်ပ္ေငြ ၁၂၀၀၊ အစိုးရက က်ပ္ေငြ ၅၀၀၁ ေထာက္ပံ့ေလသည္။

နိုင္ငံေတာ္ စာၾကည့္တိုက္ အျဖစ္သို႔

၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ဗားနတ္ ပိဋကတ္တိုက္ ကို ျမဴနီစီပယ္အေဆာက္အအုံမွ ေ႐ႊတိဂုံဘုရားလမ္း ရွိ ဂ်ဴဗလီေဟာ အေဆာက္အအုံသို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္း ခဲ့ေလသည္။ ယင္းသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ ၍ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ ကို အစိုးရ သို႔ ေပးအပ္လိုက္၏။ ထို ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ ကို ျမန္မာနိုင္ငံ အစိုးရ၏ ယဥ္ေက်းမႈ ဝန္ႀကီးဌာနက နိုင္ငံေတာ္စာၾကည့္တိုက္ အျဖစ္ျဖင့္ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေလသည္။

ကိုးကား
ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း