Knowledge Digest Myanmar

ရွီးအန္းျပတိုက္တြင္ ျပသထားသည့္ စစ္သား႐ုပ္မ်ား ေျမ႐ုပ္စစ္တပ္သည္ (兵馬俑) တ႐ုတ္ျပည္ ပထမဆုံး ဧကရာဇ္ ခ်င္ရွီဟြမ္၏ အုပ္ဂူတြင္ ၎ႏွင့္အတူ ျမႇုပ္ႏွံထားသည့္ ေျမထည္ စစ္သား႐ုပ္မ်ား၊ ျမင္း႐ုပ္မ်ား ျဖစ္သည္။ ဘီစီ ၂၁၀ ခုႏွစ္ခန႔္တြင္ ထုလုပ္ထားသည့္ ယင္းေျမထည္ ႐ုပ္တုမ်ားအား တ႐ုတ္နိုင္ငံ ရွီးအန္းၿမိဳ႕အနီး၌ ေနထိုင္သည့္ လယ္သမားတစ္ဦးက ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ စစ္သား႐ုပ္မ်ားသည္ ယင္းတို႔၏ ရာထူးအလိုက္ ၆ ေပမွ ၆ ေပ ၅ လက္မအထိ ျမင့္သည္။ အျမင့္ဆုံးအ႐ုပ္မ်ားမွာ စစ္သူႀကီးမ်ားျဖစ္သည္။ ယင္း႐ုပ္တုမ်ားတြင္ စစ္သားမ်ား၊ ျမင္းမ်ား၊ စစ္ရထားမ်ား၊ မူးႀကီးမတ္ရာမ်ား၊ ဂီတပညာရွင္မ်ား၊ ဆပ္ကသမားမ်ား ပါဝင္ၾကသည္။ လက္ရွိ တြင္းႀကီး ၃ တြင္းတြင္ ေျမထည္ စစ္သား ႐ုပ္ေပါင္း ၈၀၀၀၊ စစ္ရထား ၁၃၀ စင္း၊ ျမင္း ၅၂၀ ေကာင္၊ သံခ်ပ္ဝတ္ျမင္း ၁၅၀ ေကာင္ခန႔္ ရွိသည္။ ဝီကီပီဒိယ ျမန္မာဘာသာ စာမ်က္ႏွာမွ

ေရာမအား အုပ္စိုးသူျဖစ္လာမည့္ ဂ်ဴးလိယက္ဆီဇာအား အထြပ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ေစသည့္ တိုက္ပြဲ၊ ေရာမတို႔အေနျဖင့္ ေဂါလ္နယ္မ်ားအား ေအာင္နိုင္ျခင္းအထိမ္းအမွတ္ တိုက္ပြဲ အျဖစ္ အလီဆီယာတိုက္ပြဲကို အသိမွတ္ျပဳၾကသည္။ ထိုမွ်မက စစ္သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ စစ္ေျမျပင္အခင္းအက်င္းႏွင့္ ပက္သက္၍လည္း အဆန္းက်ယ္ဆုံးေသာ အေနအထားဟုလည္း သတ္မွတ္ၾကသည္။ ေနာက္ခံသမိုင္း ေရာမနိုင္ငံေရးတြင္ ထိပ္ဆုံးသို႔တက္လိုေသာ ဂ်ဴးလိယက္ဆီဇာသည္ စစ္ေျမျမင္ေအာင္နိုင္မႈမ်ားျဖင့္ နိုင္ငံေရးအာဏာကို တည္ေဆာက္ယူရမည့္ အေၾကာင္းကိုေကာင္းစြာနားလည္သည္ျဖစ္၍ ေရာမအင္ပါယာတည္ေထာင္နိုင္ေရးအတြက္ အေရးပါေသာေဒသမ်ားကို သိမ္းပိုက္ရန္ အားထုတ္သည္။ အထူးသျဖင့္ စပိန္နယ္မ်ားအား တိုက္ခိုက္ၿပီးခ်ိန္တြင္ တဆက္တည္းအေနျဖင့္ ေဂါလ္ ဟုေခၚသည့္ ယေန႕ျပင္သစ္နိုင္ငံ တည္ရွိရာအရပ္မွ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝမႈကို အလိုရွိသည္ ျဖစ္၍ အဆိုပါေဒသအား ဆက္လက္တိုက္ခိုက္သည္။ ပါးႏွပ္ေသာ ဆီဇာသည္ ေဂါလ္တို႔အား တိုက္ခိုက္ရာတြင္ က်ဴးေက်ာ္စစ္ဟု သမုတ္ခံရမည့္ေဘးအား အေၾကာင္းျပခ်က္ေကာင္းေကာင္းျဖင့္ ေရွာင္ရွားခဲ့သည္။ ၎မွာ ေဂါလ္နယ္မ်ားအား ဂ်ာမန္ႏြယ္တို႔က ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ရာတြင္ ေဂါလ္တို႔အား စစ္ကူေပးျခင္းသာ ျဖစ္သည္ ဟူ၏။ ...

ဂယ္လက္ဆီ (Galaxy) ဂယ္လက္ဆီ (အဂၤလိပ္: Galaxy) ဆိုသည္မွာ ၾကယ္စုၾကယ္ေဝး ျဖစ္ၿပီး ဓာတ္ေငြ႕မ်ား၊ အမႈန္အမႊားမ်ားႏွင့္ ေမွာင္မိုက္ေသာ ျဒပ္ဝတၳဳမ်ားလည္း ေရာေႏွာ ပါဝင္ေနသည္။ ဂလက္ဆီမ်ားကို တစုတေဝးတည္း ျဖစ္ေနေစသည့္ အေၾကာင္းမွာ ျဒပ္ဆြဲငင္အားပင္ ျဖစ္သည္။ ဂလက္ဆီအတြင္းမွ အရာအားလုံးသည္ ဗဟိုခ်က္တစ္ခုကို အေျချပဳ၍ သြားလာလႈပ္ရွား ေနၾကသည္။ ဂလက္ဆီဆိုသည့္ အမည္မွာ ဂရိစာလုံး ဂလက္ဆီးယားမွ ဆင္းသက္လာၿပီး အဓိပၸာယ္မွာ နဂါးေငြ႕ ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ ကမာၻပါဝင္ေသာ လက္ရွိေနထိုင္ရာ ဂလက္ဆီကို နဂါးေငြ႕တန္း ဂယ္လက္ဆီဟု ေခၚၾကသည္။ အဓိကအားျဖင့္ ဂလက္ဆီ ၃ မ်ိဳး ရွိၿပီး ၎တို႔မွာ ဘဲဥပုံ၊ ဝက္အူရစ္ပုံ ႏွင့္ ပုံသဏၭန္မမွန္ေသာ ဂလက္ဆီ တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ အားလုံးေသာ ဂလက္ဆီမ်ားသည္ စၾကာဝဠာအတြင္းတြင္ တည္ရွိၾကသည္။ နဂါးေငြ႕တန္းဂလက္ဆီတြင္ ၾကယ္အစင္းေပါင္း (၂၀၀) မွ (၄၀၀) ဘီလီယံၾကား တည္ရွိသည္။ နဂါးေငြ႕တန္းဂလက္ဆီႏွင့္ အနီးဆုံးဂလက္ဆီမွာ အင္ဒရိုမီဒါ ဂလက္ဆီျဖစ္ၿပီး ကမာၻေျမမွ အလင္းႏွစ္ (၂.၅) သိန္း ကြာေဝးသည္။ ကြၽန္ုပ္တို႔ ျမင္နိုင္ေသာ အကြာအေဝး သို႔မဟုတ္ ေလ့လာရန္ ျဖစ္နိုင္ေသာ စၾကာဝဠာအတြင္းတြင္ တည္ရွိေသာ ဂလက္ဆီေပါင္းမွာ (၁၇၀) ဘီလီယံ ေက်ာ္မွ် ရွိသ...

ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ ပထမေပၚေပါက္ေသာ အမ်ားျပည္သူ ရွင္လူ ရဟန္းတို႔အား အခမဲ့ၾကည့္ရႈခြင့္ျပဳသည့္ စာၾကည့္တိုက္ ျဖစ္သည္။ တည္ေထာင္သူ ႏွင့္ စဦးတည္ေနရာ အထက္ ျမန္မာျပည္ကို ၿဗိတိသွ် တို႔ မသိမ္းပိုက္မီ ၁၈၈၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၁ ရက္ေန႕ တြင္ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ကို စတင္ တည္ေထာင္ ခဲ့ေလသည္။ ယင္းကို ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံမင္းႀကီး ဆာ ခ်ား အက္ဒြပ္ ဗားနတ္ သည္ မိမိပိုင္စာအုပ္မ်ားျဖင့္ အရင္း တည္ကာ စတင္ တည္ေထာင္ ခဲ့သည္ ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ ဟု မွည့္ေခၚသည္။ စတင္တည္ေထာင္စဥ္က ယခု ဗဟိုအစိုးရ တန္းျမင့္ေက်ာင္း တည္ရာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္း ႏွင့္ ေ႐ႊတိဂုံဘုရားလမ္း ေထာင့္ရွိ ေနရာတြင္ ကိုယ္ပိုင္ အေဆာက္အအုံျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ တိုးခ်ဲ့ျခင္း ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္သို႔ ပထမဆုံး အဖိုးတန္စာအုပ္မ်ား လႉဒါန္းၾကသူမ်ားမွာ ျမန္မာနိုင္ငံ တရားဝန္ႀကီး ဂ်ာဒင္းႏွင့္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ ပါဠိ ပါေမာကၡ ခ်ီလဒါ တို႔ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ လူမ်ိဳးထဲမွ လႉဒါန္းသူမ်ားမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ဦးၿမိဳ႕ႏွင့္ ဦးဖိုးမွ်င္ တို႔ ျဖစ္ေလသည္။ ဦးၿမိဳ႕ႏွင့္ ဦးဖိုးမွ်င္တို႔က ေငြတစ္ေသာင္း တန္ ေပမူ၊ ပုရပိုက္မူမ်ားကို ေရစက္ခ်လႉဒါန္းျခ...

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၌ ဒုတိယကမာၻစစ္ မျဖစ္မီက အလြန္ထင္ရွားခဲ့ ေသာ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ ကို မတည္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သူ ဆာ ခ်ား အက္ဒြပ္ ဗားနတ္ သည္ အဂၤလိပ္တို႔ ျမန္မာနိုင္ငံ အားလုံးကို သိမ္းပိုက္စဥ္က အဂၤလိပ္ အစိုးရ၏ မဟာဝန္ရွင္ေတာ္မင္းႀကီး အျဖစ္ ေအာက္ျမန္မာနိုင္ငံ၌ အမႈထမ္းလ်က္ ရွိသည္။ ဘားနာဒ္ပိဋကတ္တိုက္ ကို တည္ေထာင္သူ ဆာခ်ားဘားနာဒ္ ဗားနတ္ကို ၁၈၃၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္ေန႕တြင္ အဂၤလန္နိုင္ငံ ဗရစၥတိုၿမိဳ႕၌ ဖြားျမင္သည္။ ဖခင္ ျဖစ္သူမွာ ဆရာဝန္ ဂ်ိမ္းဖိုဂိုဗားနတ္ျဖစ္သည္။ ၁၈၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ရပ္ဂဗီ ေက်ာင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ ပညာသင္ၾကား၍၊ ၁၈၅၅ ခုႏွစ္တြင္ စစ္တပ္သို႔ ဗိုလ္ေလာင္းအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ အမႈထမ္းသည္။ေနာက္ႏွစ္တြင္ ေဟလီဗာရီေကာလိပ္၌ တက္ေရာက္ သင္ၾကား ခြင့္ရသည္။ ယင္းေကာလိပ္တြင္ သခၤ်ာ ဘာသာ၊ ပါးရွင္းဘာသာ ႏွင့္ ဟိႏၵဴစတႏၷီ ဘာသာတို႔၌ ထူးခြၽန္သျဖင့္ ဆုမ်ားရရွိကာ၊ ၁၈၅၇ ခုႏွစ္တြင္ ေအာင္စာရင္းထြက္ေသာအခါ ဘဂၤလားနယ္ တစ္နယ္လုံးတြင္ ပထမရရွိသည္။ ၁၈၅၈ ခုႏွစ္တြင္ ပဋိညာဥ္ခံဝန္ထမ္းအဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္တြင္ ဦးေလးေတာ္ ဆာဇြန္ေလာရင့္ လက္ေအာက္ ၌ ဝင္ေရာက္ အမႈထမ္းသည္။ ထိုေနာက္ အိႏၵိယနိုင္ငံ စင္ထရယ္ ပေရာ္ဗင့္ျပည္နယ္တြင္ မဟာဝန္ရွင္ေတ...

ေငါင္း (IPA|/ŋáʊ̃/) သည္ ျမန္မာ့သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ပါေသာ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ ထူးဆန္းသည့္ လူတူသတၱဝါတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ေငါင္းသတၱဝါသည္ ယုံတမ္းစကား (ဝါ) နာနာဘာဝတို႔၏ ႐ုပ္ေဆာင္ခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္ထားၾကသည္။ ငုံးလို ၾကက္လို သတၱဝါျဖစ္ၿပီး ေျခတစ္ေခ်ာင္းသာပါကာ လူႏွင့္ ဆင္တူသည္ဟု ဆိုသည္။ ေတာတြင္းတြင္ ေငါင္းကိုဖမ္းလိုလွ်င္ ပိုက္၊ေက်ာ့ စသည္နည္းမ်ားျဖင့္ ဖမ္းမရေပ။ ငွက္ေပ်ာဖက္ခင္း၍ ေထာင္ထားၿပီး ေခ်ာ္လဲသြားမွ ဖမ္းနိုင္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ဂနန္းဘာသာစကားျဖင့္ ေစာက္ကြန္း (ေျခတစ္ေခ်ာင္း အေကာင္) ဟုေခၚသည္။ ေရွးျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆးနည္းမ်ားတြင္ ထိပ္ကပ္နာေပ်ာက္ေဆး ေဖာ္ဆပ္သည့္ေနရာတြင္ ေဒါင္းရိုး၊ ေငါင္းရိုးတို႔လည္း အပါအဝင္ျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တိမ္သလႅာေပ်ာက္မ်က္စဥ္းေဆးတြင္လည္း ေငါင္းရိုးပါဝင္သည္။ သြင္ျပင္လကၡဏာ ေငါင္းသည္ ေျခတစ္ေခ်ာင္းေထာက္၍ လမ္းေလွ်ာက္တတ္သည္။ ဦးေခါင္းေနာက္ ေနာက္ေစ့ေနရာတြင္ ေအာက္ခ်င္းငွက္ကဲ့သို႔ အခြၽန္အတက္ႀကီးပါရွိသည္။ သစ္ပင္မ်ားအထက္သို႔ လူတစ္ရပ္ေက်ာ္ခုန္၍ အဆိုပါ အခြၽန္အတက္ႀကီးျဖင့္ ေပါက္ကာ ၾကာၾကာရပ္တည္ေနနိုင္သည္။ ေျခတစ္ေခ်ာင္းသာရွိေသာ္လည္း အေျပးအလြန္ျမန္သည္။ ဒူးဆစ္ေကြးမရေပ။ သစ္ပင္ကို မွီကာအိပ္စက္တတ္...

ကြားလားေကာင္သည္ ဩစေၾတးလ်တိဳက္တြင္ ေတြ႕ရ ေသာ သားပိုက္ေကာင္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္၍ ဝက္ဝံႏွင့္ တူသည္။ ကိုလာဝက္ဝံ(Koala)ဟုလည္း ေခၚသည္။ တိရိစာၦန္ငယ္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္၍ သစ္ပင္တက္နိုင္သည္။ ယင္း၌ ဝဖိုင့္ေသာကိုယ္လုံး၊ တိုတုတ္ေသာ ေျခေထာက္ႏွင့္ ထူထဲေသာ အေမြးႏုမ်ား ရွိ၍ အၿမီးမရွိ။ နား႐ြက္တို႔သည္။ ဝိုင္း၍ ႏွာေခါင္းမွာ ျပားေန၏။ မာဆူးပီးယယ္ မ်ိဳးရင္းဝင္ ျဖစ္သည္။ ကြားလားေကာင္သည္ သစ္ပင္ေပၚ၌ ေန၍ အကိုင္းတစ္ခုမွ တစ္ခုသို႔ ကူးသန္းသြားလာတတ္၏။ ေလတိုက္၍ သစ္ကိုင္း မ်ား ယိမ္းယိုင္ေနေသာ္လည္း ေအာက္သို႔မက်ေအာင္ ခိုင္မာ ေသာ ေျခသည္းတို႔ျဖင့္ ကုပ္တြယ္ထားနိုင္သည္။ ေျမေပၚထက္ သစ္ပင္ေပၚမွာ ေနရျခင္းကို ပိုမိုႏွစ္သက္သည္။ကြားလားေကာင္သည္ သားပိုက္ေကာင္မ်ိဳး ျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ သားငယ္ကို သုံးလသားတိုင္ေအာင္ သားအိတ္တြင္ ထည့္ကာ သယ္ယူသြားလာသည္။ သုံးလေက်ာ္ေသာအခါ သားငယ္သည္ သားအိတ္ထဲ၌ မေနေတာ့ဘဲ မိခင္၏ေက်ာေပၚ တြင္ တြယ္ကပ္၍ ေနသည္။ အတန္ႀကီးသည့္တိုင္ေအာင္ပင္ ဤကဲ့သို႔ လိုက္ပါ ေန၏။ ကြားလားမသည္ သားငယ္ကို ေက်ာေပၚ၌ သည္ပိုး၍ သစ္ပင္ထက္၌ တစ္ကိုင္းမွ တစ္ကိုင္း သို႔ ကူးလူးသြားလာနိုင္ေလသည္။ ႏွစ္ေပခန႔္ အလ်ားရွိၿပီး မီးခိုးေရာင္ သားေမြးရွိသည္။ ကြားလားေကာင္သည္...

ေတာင္အေမရိကတိုက္ အင္န္ဒီးစ္ ေတာင္တန္း မ်ားေပၚတြင္ က်က္စားေသာ လာမာကုလားအုပ္သည္ ကုလားအုပ္မ်ိဳးႏြယ္ထဲ မွပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဘို႔မပါရွိေခ်။ အယ္လပါကာေကာင္နည္းတူ လာမာ ကုလားအုပ္ကို အေတာ္အတန္ ယဥ္ပါးလာေအာင္ လူတို႔ေမြးျမဴခဲ့ၾကသည္။သို႔ရာတြင္ လာမာကုလားအုပ္အေမြးမွာ ၾကမ္းသျဖင့္ ႀကိဳးေသးမ်ားက်စ္ရန္ႏွင့္အထည္ၾကမ္းမ်ား ရက္လုပ္ရန္အတြက္သာ အသုံးက်ေလသည္။ သို႔ျဖစ္၍ လာမာ ကုလားအုပ္အထီးတို႔ကို လွည္းငယ္မ်ားဆြဲရန္ႏွင့္ ဝန္တင္ ရန္အတြက္အသုံးခ်၍ အမမ်ားကို နို႔စားရန္ႏွင့္ အသားစားရန္အတြက္ေမြးျမဴၾကသည္။လာမာကုလားအုပ္၏ အသားမွာ သိုးသား၊ ဆိတ္သားတို႔ႏွင့္ဆင္ဆင္တူသည္။ လာမာကုလားအုပ္တို႔ကို လူတို႔ ေမြးျမဴခိုင္းေစ၍ရေသာ္လည္း ယင္းတို႔၏ ဘိုးဘြားမ်ားျဖစ္ေသာ ဂြာနာကိုတို႔မွာ အန္းဒီးေတာင္တန္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ယေန႕ထက္တိုင္ အရိုင္း သက္သက္ပင္ ရွိေနၾကေသး၏။ လာမာကုလားအုပ္သည္ ပခုံးေနရာအထိ သုံးေပခန႔္ျမင့္၍ကိုယ္တြင္းအေမြးရွည္မ်ား ဖုံးလ်က္ရွိသျဖင့္ ေျခတံလက္တံရွည္ေနေသာ ထူးဆန္းသည့္သိုးတစ္ေကာင္ႏွင့္တူေလသည္။တစ္ဆယ့္ေျခာက္ရာစုႏွစ္အတြင္းက စပိန္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ေတာင္အေမရိကတိုက္ ပီ႐ူးနိုင္ငံကို တိုက္ခိုက္သိမ္းယူသည့္အခါ ထိုနယ္ရွိ တိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ေသာ အင္း...

ေဂါ့သလူမ်ိဳး အဲလရစ္သည္ ဗီစီေဂါ့သေခၚ အေနာက္ပိုင္းေဂါ့သလူမ်ိဳးတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္ ဘုရင္ျဖစ္သည္။ ၃၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ေရာမဘုရင္ သီအိုဒိုးဆီးယပ္ ကြယ္လြန္ေသာအခါ၊ အဲလရစ္ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဗီစီေဂါ့သ ထႂကြပုန္ကန္ၾက၍၊ ဂရိျပည္ကို တိုက္ခိုက္သိမ္းယူခဲ့ေလသည္။ ေအာင္ပြဲရ အဲလရစ္သည္ ဗီစီေဂါ့သတို႔၏ ဘုရင္ အျဖစ္ကိုခံယူၿပီးေနာက္ အီတလီျပည္ကို အလုံးအရင္းျဖင့္ ခ်ီတက္လာေလသည္။ သို႔ရာတြင္ ေရာမဗိုလ္ခ်ဳပ္စတီလီကိုသည္ ဗီစီေဂါ့သတပ္မ်ားကို အီတလီေျမာက္ပိုင္း ပိုးျမစ္ကမ္းတြင္ ငါးႏွစ္မွ် ႀကံ့ႀကံ့ခံတားဆီးနိုင္ခဲ့ေလသည္။ ၄ဝ၈ ခုႏွစ္သို႔ေရာက္ ေသာ္၊ ေရာမဧကရာဇ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္စတီလီကိုအား ကြပ္မ်က္ခဲ့ရာ၊ အဲလရစ္၏အင္အားကို အံတုနိုင္သူ မရွိေတာ့သျဖင့္ အီတလီ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးလ်က္ရွိေလသည္။ ၄၁ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဗီစီေဂါ့သတပ္မ်ားသည္ ေရာမၿမိဳ႕ ကို ဝိုင္းရံလုပ္ႀကံသျဖင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္က်ဆဳံးေလသည္။ ဗီစီေဂါ့သ တို႔သည္ ၿမိဳ႕တြင္း၌ သုံးရက္မွ် လုယက္ဖ်က္ဆီးၾကသည္။ အဲလရစ္သည္ ေရာမၿမိဳ႕ကိုရၿပီးေနာက္ အီတလီေတာင္ ပိုင္းရွိ စစၥလီကြၽန္းကိုတိုက္ခိုက္ေနစဥ္ ကြယ္လြန္ေလသည္။ ဘီစီ ၃ဝဝ ေလာက္က ေရာမနိုင္ငံကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ ေသာ ဂ်ာမန္လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးမွာ ေဂါ့သလူမ်ိဳး...

[Zawgyi] Juan Pablo Bonet (သို႔မဟုတ္) အသံမဲ႔ စကားသံေတြကို ၾကားေစသူ စပိန္ပညာေရး ေလာကမွာ ဆြံ႕အ နားမၾကားသူေတြအတြက္ ၾကားသိေစတဲ႔ အသံေတြကို ဖန္တီးေပးသူ သင္ၾကားေပးတဲ႔ ထင္ရွားတဲ႔ ပညာေရးေရွ႕ေဆာင္ လမ္းျပတစ္ဦးပါ။ စပိန္မွာသာမက ကမ႓ာတစ္လႊားမွာ သူ တီထြင္ခဲ႔တဲ႔ သေကၤတ ဘာသာစကားကို အခုထိတိုင္ သုံးစြဲေနၾကတာကို ဆြံ႕အနားမၾကား ေက်ာင္းေတြမွာ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ သူ႔အမည္က ဂ်ဴအန္ေပဘလိုဘြန္နက္(Juan Pablo Bonet) ပါ။ ဂ်ဴအန္ေပဘလိုဘြန္နက္(Juan Pablo Bonet) ကို ၁၅၇၃ ခုႏွစ္မွာ ေမြးဖြားျပီး ၁၆၃၃ ခုႏွစ္မွာ ေသဆုံးတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ သူဟာ စပိန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး တစ္ပါးျဖစ္ျပီး ဆြံ႕အနားမၾကားသူမ်ားအတြက္ သင္ၾကားေရးမွာ မီးရႈးတန္ေဆာင္လမ္းျပခဲ႔သူပါ။ သူ႔ရဲ႕ ''ဆြံ႕အနားမၾကားသူမ်ားအား သင္ၾကားေရးစာအုပ္'' ကို ၁၆၂၀ ခုႏွစ္ မက္ဒရစ္မွာ ထုတ္ေဝခဲ႔ပါတယ္။ သူ႔ကို ဇာရာဂိုဇာ ေခၚ အရဂြန္မွာ ေမြးဖြားတာ ျဖစ္ျပီး ဖေရယာျမိဳ႕ရဲ႕ (၅)ဦးေျမာက္ နယ္စားႀကီး Juan Ferna´ndez de Velasco ရဲ႕ အတြင္းဝန္ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲ႔ဒီတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ျမိဳ႕စားႀကီးရဲ႕ ဒုတိယသား ဆြံ႕အနားမၾကား သူငယ္ေလးကို ပညာသင္ၾကားေပးဖို႔ကိုပါ တာဝန္ယူခဲ႔ရပါတယ္။ အဲ႔ဒီကာလက...